Eén van de meest waterrijke gebieden van ons land is Friesland. Een reguliere werkdag van milieu-inspecteur Riens Buwalda brengt ons langs allerlei plekken waar water direct invloed heeft op de leefomgeving van de Friezen.

Riens Buwalda, milieu-inspecteur bij Wetterskip Fryslân: “Het ene moment inspecteer je bouwterreinen,  het andere moment zit je op een speedboot om bekeuringen uit te delen. Het is nooit saai. Het is heel veel improviseren. Als ik calamiteitendienst heb, kom ik ook van alles tegen. Laatst was er een brand in een loods waar uien, aardappelen en wortelen lagen opgeslagen. Dat werd dus hutspot! Die smurrie en het bluswater dreigde in het oppervlaktewater terecht te komen, dus toen hebben we greppels gemaakt en het zo over het land laten vloeien. Een waaier noemen we dat hier. Daar ben ik dan op een zondag 7 uur lang mee bezig geweest.”

Door een auto-ongeluk was voormalig metaalbewerker Riens niet meer in staat zwaar lichamelijk werk te doen. Hij kwam in een archieffunctie bij de provincie Friesland terecht. De hele dag op kantoor zitten was echter niets voor Riens, die overstapte naar het waterschap en zich daar liet omscholen tot milieu-inspecteur. 28 jaar later werkt Riens nog altijd met veel plezier bij Wetterskip Fryslân.

SHERLOCK HOLMES MET MEETAPPARATUUR

Milieu-inspecteur is een veelzijdig beroep. Riens rijdt elke dag verschillende locaties af om de kwaliteit van het oppervlaktewater te controleren. Ook als er ergens veel dode vissen of vogels worden gevonden, krijgt Riens een melding. Hij gaat dan op zoek naar de oorzaak van het probleem. Vaak is het zuurstofgehalte in het water een belangrijke graadmeter.

Riens: “Het waterschap en de gemeente moeten zorgen voor een goede doorstroom van het water, zodat er zo min mogelijk stilstaand water is. Dit doen we door sluizen en gemalen aan te leggen. Doordat het water in beweging blijft voorkomen we een te laag zuurstofgehalte in het water, wat bijvoorbeeld tot botulisme en blauwalg kan leiden.”

Riens kijkt tevreden naar de sloten in de woonwijk Hooidollen in Leeuwarden. Vorig jaar hadden ze hier nog last van botulisme. Nu is het water helder en zwemmen de eendjes er vrolijk rond.

MIAMI VICE OP DE FRIESE MEREN

In de zomer is Riens verder vaak te vinden in een speedboot op de Friese meren. Veel pleziervaarders legen nog wel eens hun toiletten in het open water. Dat mag niet. Het water wordt hierdoor sterk verontreinigd en dus staan er hoge boetes op. Ook snelheidsovertreders worden door Riens en zijn team op de bon geslingerd. Riens draagt er als opsporingsambtenaar aan bij dat waterrecreatie in Friesland voor iedereen leuk blijft en niet wordt verpest door vervuild water en onveilige situaties.

MET DE LAARZEN IN DE KLEI

Ook het bezoeken van grote bouwprojecten is vaste prik voor Riens. Een voorbeeld van zo’n project zijn de werkzaamheden bij de Drachtsterweg in Leeuwarden. De nieuwe Drachtsterweg wordt grotendeels verdiept aangelegd en krijgt een aquaduct voor het scheepvaartverkeer ter vervanging van de oude Drachtsterbrug.

Tot zover je kunt kijken is een zandvlakte te zien waar hard wordt gewerkt aan het nieuwe aquaduct. Grote dammen houden het water van het kanaal tegen, terwijl op tientallen meters diepte bouwvakkers werken aan het fundament van de brug. Bij dit grootschalige project wordt een deel van het kanaal drooggelegd en grondwater weggepompt: dit water kan te zout zijn of bijvoorbeeld ijzerresten of olieresten bevatten. Vandaar dat Riens controleert of het water dat de aannemer terugstort in de sloten en kanalen wel van goede kwaliteit is.

Riens: “Het is heel belangrijk dat het zoute Friese grondwater niet te veel wordt vermengd met het zoete oppervlaktewater. Te zout water is namelijk erg slecht voor de veeteelt, landbouw, akkerbouw en natuur. Koeien gaan dood wanneer ze te zout water drinken. Bepaalde gewassen kun je niet verbouwen en allerlei flora en fauna kan dan niet meer in en aan het water leven.”

SAMEN AAN DE KOFFIE

Uitgerust in bouwhelm, reflecterende jas en veiligheidslaarzen inspecteert Riens samen met uitvoerder Klaas de punten waar het grondwater wordt onttrokken en weer wordt geloosd in het kanaal.

Riens is geen onbekende voor de bouwvakkers op het terrein. Hij maakt grappen met de mannen en klimt net zo gemakkelijk als Klaas, de jonge uitvoerder, op hoge palen om inspecties uit te voeren.

Riens: “Een goede samenwerking met iedereen is heel belangrijk. De ene keer moet ik een bekeuring uitdelen, de andere keer drinken we weer gewoon gezellig een kop koffie samen. Het gaat allemaal heel gemoedelijk. We werken samen aan een veilige en schone leefomgeving.”