In het najaar en de winter regent het met enige regelmaat hard. Soms hebben we dan overlast van het water en af en toe hebben we overstromingen. Er valt zoveel regen en vervolgens hebben we in de zomer een droogteprobleem. Hoe zit dat?

Regenwater opslaan

Het regenwater dat in de winter valt, slaan de waterschappen op in beken, kanalen, rivieren en sloten. We slaan het water bijvoorbeeld op door sloten te verbreden. Er is zo ruimte om het extra regenwater op te sparen voor de drogere zomermaanden.

Ook het IJsselmeer wordt gebruikt om water op te slaan voor drogere periodes. Sommige mensen noemen het IJsselmeer ook wel de regenton van Nederland. Het verhogen van het water in het IJsselmeer kan maar een korte periode van het jaar. Dit komt omdat het opslaan van water pas vanaf het voorjaar mag. In de winterperiode vindt Rijkswaterstaat het belangrijk dat het IJsselmeer een lager waterpeil heeft. Bij een lager waterpeil is er minder risico op overstromingen.

Grondwaterpeil verhogen

Naast het opslaan van regenwater, is het mogelijk om het grondwaterpeil te verhogen. Dit doen we door stuwen en dammen te sluiten. Er blijft zo meer water in een gebied staan en dit water loopt dan langzaam de bodem in. Het verhogen van het grondwaterpeil lukt dus alleen als het een langere periode regent. Ook is het belangrijk dat er niet teveel neerslag per dag valt. Tijdens een hoosbui raakt de bovenste laag van de aarde te vol met water. Dan kan het water niet langer de bodem intrekken. Bij harde regenbuien lukt het dus niet om het grondwater te verhogen. De grond raakt dan verzadigd en dit kan veel wateroverlast geven. Daarom kiezen waterschappen ervoor om bij harde regenbuien het water af te voeren. Zo voorkomen ze overstromingen.

Nadeel verhogen grondwaterpeil

Het grondwaterpeil verhogen klinkt als een eenvoudige oplossing. Maar er komt het nodige bij kijken. Als het grondwaterpeil hoger is, zijn bijvoorbeeld akkers van boeren drassiger in het voor- en najaar. In deze periode bewerken zij hun akkers met tractoren. Met een hoger grondwaterpeil gaat dit lastig. De akkers zijn dan te nat en de tractoren komen vast te zitten in de grond.

Huidige grondwaterstanden

Je zou denken, na al die nattigheid van afgelopen weken zijn we wel van het droogteprobleem af. Niets is minder waar. In de hoger gelegen zandgronden in Twente zijn de grondwaterstanden nog niet overal op het gewenste niveau. Waterschappen houden daar nog regenwater vast om het grondwaterpeil verder aan te vullen. Met een zanderige ondergrond, sijpelt het water namelijk makkelijk weg. Daarom zoeken we voor deze gebieden naar mogelijkheden om hier zoveel mogelijk water vast te houden. Dit noemen we de sponswerking van de bodem. Bijvoorbeeld door bomen en planten te planten, kan je meer water vasthouden. De wortels houden de grond en het water vast.

Geen sneeuwval

De wintersporters onder ons hebben vast al gemopperd over de groene pistes. Dit is niet alleen vervelend omdat de vakantiepret hiermee in het water valt. Ook voor de waterschappen in Nederland is dit een uitdaging. Het smeltwater van de sneeuw is een belangrijke bron van water in het voorjaar. Wanneer er geen smeltwater is, hebben we vroeg in het jaar al last van lage waterstanden in de Rijn en neemt de kans op droogte toe.

Wil je meer weten over het werk van de waterschappen? Lees dan het artikel over voldoende water.